Văn hóa dân tộc

Khi cơn gió se lạnh len lỏi qua những tán lá rừng, báo hiệu kết thúc một mùa lúa nương trĩu hạt, cũng là lúc người Thái tại xã Êa Kiết, tỉnh Đắk Lắk rộn ràng chuẩn bị cho nghi lễ quan trọng và ý nghĩa bậc nhất trong năm: Lễ ăn cơm mới hay Tết ăn cơm mới (tiếng Thái gọi là Chồm khấu mơ).

Nghề làm gốm của người M’nông R’lăm ở buôn Dơng Băk, xã Liên Sơn Lắk, tỉnh Đắk Lắk chủ yếu do phụ nữ đảm nhiệm.

Bên đầm Ô Loan thơ mộng thuộc thôn Phú Tân 1, xã Ô Loan, tỉnh Đắk Lắk, tiếng khung cửi dệt chiếu vẫn vang lên nhịp nhàng qua bao thế hệ. Nghề dệt chiếu cói nơi đây không chỉ là phương thức mưu sinh mà còn là di sản văn hóa kết tinh từ bàn tay khéo léo và tâm hồn gắn bó với quê hương.

Trong những ngôi nhà sàn dài của người Êđê ngoài các bộ chiêng quý là những chiếc ché với đủ kích cỡ, màu sắc và giá trị khác nhau, được đặt trang trọng sát vách nhà hay xếp hàng dài bên cây cột rượu, gắn liền với “Văn hóa uống rượu cần” của người Êđê.

Sau khi nương rẫy đã được phát quang, làm sạch cỏ, đất được xới tơi thì những hạt giống được tuyển chọn kỹ từ vụ mùa trước được bà con cho vào những chiếc giỏ xinh xắn, đeo bên hông, đung đưa theo bước chân người phụ nữ đi lên nương rẫy bắt đầu một vụ mùa mới.

Ngày 25/4/2025, tại buôn Dơng Bắk, xã Yang Tao, huyện Lắk đã diễn ra khai mạc Lớp truyền dạy kỹ thuật trang trí hoa văn truyền thống trên gốm thủ công của người Mnông. Chương trình do Ủy ban Nhân dân huyện Lắk phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng người Mnông tại địa phương.

Xưa kia, trong những cánh rừng bạt ngàn của cao nguyên Đắk Lắk có rất nhiều đàn voi rừng sinh sống. Voi gắn liền với những câu chuyện cổ, với văn hóa, nghệ thuật, tín ngưỡng, luật tục, lễ hội và biểu trưng cho vẻ đẹp, sự giàu có, ấm no của buôn làng.

Đối với người M’nông sinh sống ven hồ Lắk, thuyền độc mộc không chỉ là phương tiện đi lại và mưu sinh mà còn là biểu tượng khẳng định sự giàu có, vị thế trong buôn làng. Trước đây, một chiếc thuyền độc mộc có giá trị quy đổi bằng một con trâu, do vậy những gia đình khá giả thường sở hữu từ một đến hai chiếc thuyền trở lên.