Văn hóa dân tộc

Với diện tích 13.175km2 và dân số là 1.869.322 người (2019), Đắk Lắk là mái nhà chung của 49 dân tộc anh em cùng sinh sống, bên cạnh 03 dân tộc tại chỗ (Ê đê, Gia rai và Mnông), còn có các dân tộc đến từ nhiều vùng khác nhau trên cả nước, trong đó một bộ phận không nhỏ cư dân nhập cư miền núi phía Bắc (Tày, Nùng, Thái,…) đã tạo nên bức tranh dân tộc độc đáo, đa sắc màu cho mảnh đất Cao nguyên Đắk Lắk.

Nghề dệt chiếu của người Êđê Bih không biết có tự bao giờ, nhưng thói quen sử dụng chiếu để nằm hoặc ngồi tiếp khách của người Ê đê đã có từ lâu đời.

Hình ảnh những em bé được bao bọc trong chiếc địu ấm áp theo mẹ lên rẫy, đi chợ, ra bến nước,... gợi lên nhiều cảm xúc về tình mẫu tử thiêng liêng, cao cả. Nhân ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6, Bảo tàng Đắk Lắk giới thiệu một số chiếc địu con của các dân tộc Ê đê, H’Mông, Tày trên cao nguyên Đắk Lắk.

Vào một ngày cuối năm 2014, Bảo tàng Đắk Lắk đã tiếp nhận hiện vật của bà Ma Thị Mải, dân tộc H’Mông Hoa ở xã Cư San, huyện M’Drắk. Đó là một chiếc váy may từ năm 1964, được chủ hiện vật rất trân trọng và cất giữ như một kỷ vật gợi nhớ về quê hương cũ.

Người Ê đê có hai hệ thống nghi lễ đó là Nghi lễ vòng đời và Nghi lễ nông nghiệp, trong một năm họ thường tổ chức nhiều lễ cúng: Cúng bến nước, cúng cầu mưa, cúng sức khỏe,… tất cả các lễ cúng đều không thể thiếu mtĭl, êlŭ hrah (chén, tô đựng lễ vật). Tùy theo kích thước, người ta sẽ dùng các mtĭl, êlŭ đựng thịt cúng, máu con vật hiến sinh hay rượu cần để dâng lên các vị thần linh.

Là người đại diện, tiêu biểu cho cộng đồng, buôn làng, hình ảnh người Tù trưởng luôn là cảm hứng bất tận trong các câu truyện cổ, sử thi của người Ê đê.

Lễ cưới của người Mnông Prâng là một hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian mang đậm bản sắc riêng biệt.

Xơ Đăng là tộc người thiểu số gồm 5 nhóm địa phương chính: Xơ Teng, Tơ Đrá, Mơ Nâm, Ca Dong và Hà Lăng; cư trú tập trung ở các huyện Đắk Tô, Sa Thầy, Đắk Glây, Kon Plông, Ngọc Hồi, Đắk Hà (tỉnh Kon Tum), huyện Sơn Hà (tỉnh Quảng Ngãi), huyện Bắc Trà My, Nam Trà My (tỉnh Quảng Nam), huyện Cư M’gar, Krông Pắk (tỉnh Đắk Lắk). Trong quá trình hình thành và phát triển, người Xơ Đăng còn bảo lưu được các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, trong đó có nét đẹp trên những bộ trang phục truyền thống.