Văn hóa dân tộc

Là người đại diện, tiêu biểu cho cộng đồng, buôn làng, hình ảnh người Tù trưởng luôn là cảm hứng bất tận trong các câu truyện cổ, sử thi của người Ê đê.

Lễ cưới của người Mnông Prâng là một hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian mang đậm bản sắc riêng biệt.

Xơ Đăng là tộc người thiểu số gồm 5 nhóm địa phương chính: Xơ Teng, Tơ Đrá, Mơ Nâm, Ca Dong và Hà Lăng; cư trú tập trung ở các huyện Đắk Tô, Sa Thầy, Đắk Glây, Kon Plông, Ngọc Hồi, Đắk Hà (tỉnh Kon Tum), huyện Sơn Hà (tỉnh Quảng Ngãi), huyện Bắc Trà My, Nam Trà My (tỉnh Quảng Nam), huyện Cư M’gar, Krông Pắk (tỉnh Đắk Lắk). Trong quá trình hình thành và phát triển, người Xơ Đăng còn bảo lưu được các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, trong đó có nét đẹp trên những bộ trang phục truyền thống.

Trong xã hội cổ truyền của người Êđê, nhà dài là một công trình văn hóa độc đáo. Nó là sản phẩm tiêu biểu của tổ chức công xã thị tộc nhằm thích ứng với môi trường thiên nhiên, tránh thiên tai, thú dữ và bảo vệ sự sống của các thành viên trong cộng đồng, đồng thời cũng là nơi sinh hoạt văn hóa của đồng bào.

Trong hệ thống các lễ nghi theo nông lịch của người Tây Nguyên nói chung, người Êđê nói riêng, lễ cúng lúa giống là lần cúng thứ nhất nhưng cũng là giai đoạn thứ hai trong vòng đời cây lúa, sau lần đầu tiên cúng rẫy để chuẩn bị đất đai cho vụ mùa mới.

Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, khơi dậy phong trào học và sử dụng cồng chiêng cho thế hệ trẻ, các lớp truyền dạy cồng chiêng cho học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số (DTTS) đã được đưa vào trường học, giúp các em có cơ hội tiếp xúc với cồng chiêng, qua đó hướng đến những giá trị cội nguồn.

Giáo dục trải nghiệm Bảo tàng là một xu thế chung của Bảo tàng trên thế giới và khu vực. Ở Việt Nam, hình thức giáo dục trải nghiệm tại Bảo tàng là hoạt động thường xuyên ở các Bảo tàng lớn như Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Bảo tàng Dân tộc học, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, Bảo tàng Hồ Chí Minh, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Phụ nữ,…

Người Êđê thực hiện lễ cúng bến nước khi buôn làng có việc trọng đại như dời buôn, lập buôn mới. Ngoài ra, hàng năm cứ vào dịp đầu năm mới là lễ cúng bến nước được tiến hành. Người ta cúng bến nước cầu mong thần nước ban cho dòng nước trong lành, đồng thời vào dịp này, dân làng dọn bến nước rất sạch sẽ. Chủ bến nước là người đứng ra chủ trì công việc cúng bến nước. Lễ này được tiến hành trong ba ngày.