Việc chấp nhận và lưu hành tiền giấy rất quan trọng đối với lưu thông hàng hóa và nhu yếu phẩm, không những ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày của nhân dân mà cả sự sống còn của một đất nước. Tiền giấy Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Các hình ảnh, họa tiết và mẫu mã trên giấy bạc đều nói lên một câu chuyện lịch sử xảy ra trong từng giai đoạn như: hình ảnh về máy móc công nghiệp, giàn khoan dầu, phong cảnh đẹp, trường học… phản ánh được những thay đổi của đất nước qua các thời kỳ.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, đồng bạc Đông Dương vẫn có giá trị lưu hành hợp pháp tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập vào năm 1945, tờ bạc Việt Nam bắt đầu dần thay thế tờ bạc Đông Dương thuộc Pháp. Vào ngày 03/11/1946, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phát hành đồng Việt Nam đầu tiên. Xu là giá trị nhỏ nhất, 10 xu bằng 1 hào và 100 xu bằng 1 đồng. Sau khi đất nước thống nhất ngày 30/4/1975, Chính phủ mới của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam quản lý ban đầu việc phát hành tiền giấy trước khi chuyển chức năng này sang Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (Trích từ Lịch sử tiền giấy Việt Nam những câu chuyện chưa kể - NXB Thanh Niên - 2016 trang 25).

Một đồng vàng - 1 Piastre được xuất hiện lần đầu vào năm 1946 do Ngân hàng Đông Dương phát hành

Thời kỳ bao cấp, việc phân phối hàng hóa chủ yếu dựa vào hệ thống tem phiếu. Thị trường chợ đen vẫn tồn tại nhưng không phải kênh phân phối hàng hóa chính. Nhà nước quy định chế độ phân phối vật phẩm tiêu dùng cho cán bộ, công nhân viên theo định mức qua hình thức tem phiếu. Chế độ tem phiếu với mức giá khác xa so với giá thị trường đã biến chế độ tiền lương thành lương bằng hiện vật, đồng tiền trong thời kỳ này bị mất giá.

Phiếu vải 1985 loại 2m và 250m

Trải qua một quá trình lịch sử lâu dài của đất nước với nhiều thay đổi về chính trị, kinh tế và xã hội, tiền giấy Việt Nam vì thế cũng có một lịch sử hình thành và phát triển lâu đời. Từ những đồng xu đầu tiên đến những loại tiền giấy cotton hay cao hơn là tờ tiền polymer đều là những dấu mốc quan trọng trong lịch sử tiền giấy Việt Nam.

Tiền giấy 50 đồng do Ngân hàng Quốc gia Việt Nam phát hành 15/12/1969

Tiền giấy mệnh giá 50 đồng do Ngân hàng Quốc gia Việt Nam phát hành 25/8/1972

Tiền giấy mệnh giá 5 hào do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành năm 1976

Tiền giấy mệnh giá 50 đồng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành năm 1985

Tiền giấy mệnh giá 50 ngàn đồng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành năm 1994

Tiền giấy là hiện vật hữu cơ có độ bền cơ học thấp, dưới tác động của môi trường, hiện vật sẽ dễ bị giòn, gãy, mất mảnh, xốp mủn; bị côn trùng gặm nhấm, ố bẩn… . Nếu không có biện pháp bảo quản, hiện vật dễ bị xuống cấp, hư hỏng.

Qua quá trình kiểm kê khoa học, sưu tập tiền giấy được đánh số kiểm kê bằng bút chì ở mặt sau góc trái của hiện vật và được bảo quản trong túi chất liệu giấy free axit. Các túi bảo quản cũng được đánh số đăng ký, phân loại sau đó sắp xếp theo thứ tự và lưu giữ trong hộp free axit.

Các túi hiện vật được bảo quản trong hộp Free Axit

Sự phong phú, đa dạng của các sưu tập là điều kiện thuận lợi cho công tác nghiên cứu, trưng bày và giới thiệu đến công chúng, do vậy công tác bảo quản luôn được chú trọng, đặc biệt bảo quản phòng ngừa, giúp tăng tuổi thọ hiện vật và giảm các tác nhân gây hại của môi trường.