Chiếc xe đạp thồ do đơn vị cấp cho ông Nguyễn Đình Xây vào năm 1970, dùng để vận chuyển hàng vào Miền Nam. Chiếc xe có xuất xứ từ Trung Quốc, được quân đội ta đặt hàng để phục vụ cho việc vận chuyển lương thực, đạn dược trên đường Trường Sơn, với thiết kế đặc biệt mang lại sự bền vững, chắc chắn, chiếc xe có thể mang trên mình khối lượng từ 1-2 tạ hàng.

Chiếc xe đạp của bộ đội Trường Sơn

Ông Nguyễn Đình Xây nhớ lại: Ngày 19/5/1959, “Đoàn công tác quân sự đặc biệt” lấy tên là đoàn 559 nhận nhiệm vụ mở đường Trường Sơn, chi viện cho chiến trường Miền Nam. Tiền thân của đoàn 559 là Tiểu đoàn 301 với gần 500 người, được giao nhiệm vụ soi đường mở tuyến, gùi thồ hàng, đưa đón cán bộ, chiến sỹ từ miền Bắc vào miền Nam.

Thực hiện lời dặn dò của Bác Hồ: “Bí mật, bí mật và bí mật, sống để dạ chết mang theo, khi nào thống nhất nước nhà nếu ai sống sót thì làm thơ, viết sách kể lại cho mọi người biết, cho con cháu đời sau thấy rõ để tự hào về cha ông”, trước khi chuẩn bị vượt Trường Sơn, đoàn đã đến thắp hương ở Đền Hùng, ông Nguyễn Đình Xây là một trong số 16 chiến sỹ tham gia dâng hương tại Đền Hùng năm ấy.

Hành trình vào Nam trên con đường Trường Sơn được chia theo nhóm, mỗi nhóm khoảng 12 người, vừa mang vác, thồ hàng, vừa mở đường với phương châm “ở không nhà, đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng”. Điểm tập kết hàng là Khe Hó (Quảng Trị), cũng từ đây, hàng trăm tấn vũ khí, lương thảo được vận chuyển qua đường 9 để vào Miền Nam.

Là “phương tiện vận tải huyền thoại”, “vũ khí đặc biệt” của Quân đội nhân dân Việt Nam, chiếc xe đạp thồ hàng đã cùng với người lính trèo đèo, lội suối, vượt qua mưa bom bão đạn của kẻ thù với ý chí: “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước. Mà lòng phơi phới dậy tương lai”, lập nên những chiến công vang dội góp phần không nhỏ vào chiến thắng mùa xuân năm 1975 lịch sử.