Tham dự Hội nghị có ông Nguyễn Viết Cường, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; ông Y Giang Gry Niê Knơng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đắk Lắk; ông Đào Mỹ, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành; các nhà nghiên cứu văn hóa, giảng viên của các Viện, trường Đại học, Cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Toàn cảnh Hội nghị

Đắk Lắk - nơi hội tụ của 49 dân tộc anh em với di sản và bản sắc văn hóa phong phú, độc đáo. Trong đó, Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, được UNESCO ghi danh là Kiệt tác truyền khẩu và Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại (năm 2005), đến năm 2008 tiếp tục được đưa vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là biểu tượng văn hóa đặc sắc, niềm tự hào không chỉ của người dân Đắk Lắk mà còn của cả dân tộc Việt Nam. Với ý nghĩa đó, Hội nghị Tổng kết 20 năm công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa cồng chiêng (2005 - 2025), định hướng đến năm 2030 là dịp để nhìn lại chặng đường 20 năm, đánh giá toàn diện kết quả đạt được, chỉ ra hạn chế, khó khăn, đồng thời định hướng và đưa ra giải pháp thiết thực cho giai đoạn tới.

Ông Đào Mỹ, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh phát biểu khai mạc Hội nghị

Hội nghị đã thông qua báo cáo tổng kết, tham luận của các sở, ngành, địa phương, ý kiến trao đổi của các nhà khoa học, các nghệ nhân và đại biểu. Các ý kiến đều khẳng định: trong 20 năm qua, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các cấp, ngành, cùng sự chung sức của cộng đồng, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk đã đạt nhiều kết quả quan trọng: Nhiều lễ hội truyền thống được khôi phục; hàng trăm đội chiêng được thành lập, duy trì hoạt động; công tác truyền dạy được chú trọng; nhiều nghệ nhân được vinh danh, tôn vinh và hỗ trợ; thế hệ trẻ bước đầu tiếp nối, giữ gìn di sản. Hoạt động quảng bá, giới thiệu di sản ra quốc tế có bước tiến, gắn kết với phát triển du lịch văn hóa. Cồng chiêng đã thực sự trở thành niềm tự hào, là biểu tượng văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc tỉnh Đắk Lắk.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Trang, Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh với bài tham luận Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, những chiều cạnh biến đổi sau 20 năm UNESCO ghi danh

Tiến sĩ Lương Thanh Sơn, Nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk trình bày tham luận Vai trò của tri thức dân gian trong việc bảo tồn di sản văn hóa cồng chiêng ở Đắk Lắk: Thực trạng và giải pháp

Anh Y Bây Kbuôr, Buôn Kmrơng Prông A, phường Tân An, tỉnh Đắk Lắk đại diện cho những nghệ nhân trẻ phát biểu tham luận

Bên cạnh những kết quả nổi bật, Hội nghị cũng đã thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, tồn tại: nguồn lực đầu tư còn hạn chế, nguy cơ đứt gãy trong truyền dạy, sự mai một tri thức dân gian, tác động của đô thị hóa và đời sống kinh tế còn khó khăn của đồng bào đã ảnh hưởng đến việc bảo tồn.

Trên cơ sở đánh giá toàn diện, Hội nghị đã thống nhất một số định hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới:

Tiếp tục quán triệt quan điểm của Đảng, Nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị về không gian văn hóa cồng chiêng trên địa bàn tỉnh; xác định đây là nhiệm vụ chính trị, thường xuyên, lâu dài; tiếp tục nghiên cứu tham mưu xây dựng đề án, kế hoạch triển khai công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa cồng chiêng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2026 - 2030. Trong đó, đặc biệt lưu ý gắn các nội dung cơ chế, chính sách đặc thù nhằm bảo tồn, hỗ trợ nghệ nhân, đào tạo thế hệ kế cận; gắn bảo tồn với nâng cao đời sống cộng đồng.

Tăng cường công tác giáo dục, truyền dạy: đưa cồng chiêng vào trường học, phát triển đội ngũ nghệ nhân trẻ, tổ chức lớp truyền dạy ở các buôn làng; gắn bảo tồn với phát triển du lịch bền vững: xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng, gắn với buôn văn hóa, homestay, lễ hội, ẩm thực, thổ cẩm.

Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số: Số hóa tư liệu, xây dựng ngân hàng dữ liệu, quảng bá di sản trên các nền tảng truyền thông số. Đẩy mạnh xã hội hóa và hợp tác quốc tế: Huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, tổ chức trong và ngoài nước.

Cồng chiêng Tây Nguyên không chỉ là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại mà còn là “linh hồn” của cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên. Bảo tồn và phát huy giá trị không gian văn hóa cồng chiêng là nhiệm vụ lâu dài, cần có sự đồng thuận, chung sức của toàn xã hội, sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, cộng đồng, nghệ nhân và Nhân dân, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, vì sự phát triển bền vững của tỉnh và khu vực.